Keuzestijlen
Studiekeuze Bootcamp® is een beweging van 20 zelfstandig opererende studiekeuze adviseurs die allen met dezelfde effectieve studiekeuze bootcamp methode werken. Dagelijks zetten wij onze kennis in en geven wij met passie en energie studiekeuze advies. Onze collega Carla Zwart van Buro Piece of Cake geeft naast studiekeuze advies, ook Tussenjaaradvies en biedt via een mooi online programma studiekeuze advies aan, aan scholen. Zij schreef een interessant blog over ‘keuzestijlen’ dat ik graag wil delen. Het zegt namelijk veel over de manier waarop een studiekeuze gemaakt wordt.
Keuzes
We maken dagelijks keuzes in ons leven. Of het nu gaat om het kiezen van een mobiele telefoon, de invulling van je vakantie of waar je wilt wonen. Van kleine dingen tot keuzes die bepalend zijn voor je toekomst.
De manier waarop we kiezen is voor iedereen anders. Hierin is geen goed of fout. Weten hoe jij je keuzes maakt helpt je om je keuze bewuster te kunnen maken. De verschillende keuzestijlen van Beekers geven je hierin inzicht. Ze beschrijven hoe je een keuze maakt, maar ook wat de voordelen en valkuilen zijn. En hoe je vanuit jouw keuzestijl het wellicht anders zou kunnen aanpakken of hulp kunt vragen.
Zeven keuzestijlen
Beekers onderscheidt 7 keuzestijlen. Vaak herken je je in een of 2 van deze stijlen. Om te achterhalen welke stijl kenmerkend is voor jou kun je terugdenken aan een belangrijke keuze die je in de afgelopen periode hebt gemaakt. Op basis van dit voorbeeld kun je kijken welke van de onderstaande stijl(en) jij hebt ingezet om tot deze keuze te komen. Want als je weet hoe je kiest, kun je door middel van de tips steeds betere keuzes maken.
logisch-rationele stijl
In deze keuzestijl ligt de nadruk op logische, verstandige en redelijke argumenten bij het nemen van een beslissing. Je plant de keuze goed, verzamelt argumenten en kijkt logisch en rationeel wat voordelig lijkt in de situatie. Je overweegt vanuit je hoofd.
- je denkt goed na over je keuze
- je maakt vooraf een stappenplan of schema
- je kiest op basis van feiten
- door middel van plussen en minnen weeg je af wat het beste is
Sleutelwoorden: rationeel, objectief, beredeneerd, verstandelijk, ordelijk
Valkuilen:
- het kost veel tijd, bijvoorbeeld om alle feiten te verzamelen
- het lastig om alle +en en -en tegen elkaar af te wegen en het overzicht te bewaren bij grotere keuzes
- het voelt soms onpersoonlijk
Tips:
- probeer iets meer ruimte te geven aan wat je wilt en fijn vindt, oftewel je gevoel
- probeer je perfectionisme in het verzamelen van alle feiten ook eens los te laten en durf je keuze te maken op de belangrijkste vereisten
emotionele stijl
Emotionele kiezers luisteren bij beslissingen vooral naar hun hart en hun eigen gevoelens. Wat voelt goed en waarvan krijg je bijvoorbeeld pijn in je buik? Je overweegt vanuit je hart.
- je kiest wat goed voelt
- je luistert naar je hart
- je beslist op basis van ervaringen en emoties
- je beslist op je buikgevoel
- sfeer is belangrijk in je overwegingen
Sleutelwoorden: gevoel, emotie, sfeer, thuis voelen
Valkuilen:
- het lastig om je keuze uit te leggen aan anderen
- als je gevoelens ergens over veranderen kun je spijt krijgen van je keuze
Tips:
- neem je gevoelens serieus en neem soms iets langer de tijd om over je keuze na te denken
- probeer in je overweging ook de voor en nadelen van een keuze mee te nemen
uitstellende stijl
De uitstellende kiezer kiest het zekere voor het onzekere. Waarom beslissen als het nog niet meteen hoeft? Je kunt altijd nog waardevolle, nieuwe informatie krijgen. Je overweegt vanuit het daar en dan.
- ik ga voor zekerheid en wacht tot ik alle informatie heb
- ik stel mijn keuze het liefste nog even uit
- ik twijfel of ik nu al moet beslissen of dat ik dat later doe
- ik hou bij mijn keuze rekening met de toekomst in plaats van met het nu
Sleutelwoorden: aarzelen, twijfelen, uitstellen
Valkuilen:
- je blijft tobben en aarzelen, voelt je onzeker of niet daadkrachtig
- er wordt voor jou gekozen of je kunt niet meer kiezen uit alle opties
Tips:
- stel je voor jezelf een deadline voor je keuze en communiceer deze met anderen als stok achter de deur
- probeer achter je keuze te gaan staan en laat je twijfel los; richt je op wat je wel weet en wat de keuze je wel brengt
impulsieve stijl
Voor impulsieve kiezers lijkt kiezen vaak helemaal niet zo moeilijk. Ze doen gewoon wat het eerst in hen opkomt of spontaan het beste lijkt. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Bovendien is de eerste indruk toch vaak het meest waardevol of betrouwbaar? Je overweegt vanuit het hier en nu.
- je kiest het eerste dat in je opkomt
- je doet iets voordat je nadenkt
- je maakt een keuze op basis van durf en lef
- je vindt het makkelijk om een keuze te maken
Sleutelwoorden: impulsief, uitbundig, initiatief
Valkuilen:
- je weet zelf achteraf niet zo goed waarom je deze keuze hebt gemaakt en kunt je keuze lastig aan anderen uitleggen
- je neemt veel risico’s en kunt achteraf wel eens spijt krijgen
Tips:
- dwing jezelf om je keuze even uit te stellen en eerst even na te denken
- praat met anderen of de keuze die je moet maken om je keuze goed te ver(ant)woorden
eigenzinnige stijl
Eigenzinnige kiezers weten precies wat ze willen en laten zich door niets of niemand van de wijs brengen: het gebeurt zoals zij het wensen. Ze zijn in staat om heel zelfverzekerd en vol overtuiging te kiezen. Je overweegt vanuit jezelf.
- je gaat uit van je eigen mening
- je maakt je keuzes vol overtuiging
- je doet wat je zelf wilt
- je blijft trouw aan jezelf
Sleutelwoorden: zelfstandig, vertrouwen, eigen wil
Valkuilen:
- je kunt dominant en egocentrisch overkomen op anderen
- je kunt minder openstaan voor ideeën en inspiratie van anderen in je overwegingen
Tips:
- stel je eens open voor de mening en ideeën van anderen in je keuzeproces
meegaande stijl
Een meegaande kiezer past zich makkelijk aan aan de wensen van de ander of de groep aan. Zijn eigen mening telt niet zo zwaar. Belangrijk is dat de onderlinge verhoudingen goed blijven. Je overweegt vanuit de ander.
- je vindt het fijn samen beslissingen te nemen
- je past je aan aan anderen
- je gaat bij je keuze uit van een ander
- je neemt de mening van anderen over
Sleutelwoorden: aanpassing, volgzaamheid, vertrouwen op een ander
Valkuilen:
- je hebt minder duidelijk een mening in de ogen van anderen
- je vind het lastig om alleen een keuze te maken
Tips:
- probeer eerst te voelen wat jij graag zou willen, voor je je verdiept in de mening van anderen
- realiseer je dat de keuze van anderen gebaseerd is op hun ervaringen en oordelen die anders kunnen zijn dan die van jou
intuïtieve stijl
Een intuïtieve kiezer ‘voorvoelt’ vaak wat er speelt. Vaak zegt hij: ‘Ik wist dat het zo moest zijn.’ of ‘Ik wist het diep van binnen.’ Je kiest vanuit een onbewust beoordelingsproces.
- ik kies vanuit mijn onderbewuste
- ik weet vaak van tevoren al wat ik wil kiezen
- ik luister naar mijn voorgevoel
- ik maak keuzes die echt bij me passen
Sleutelwoorden: intuïtief, spontaan, onderbewust
Valkuilen:
- je intuitie is niet altijd een betrouwbare raadgever
- het is lastig kiezen als je voorgevoel dubbel is
Tips:
- deel je ervaring en keuze met anderen om het concreter te maken
- praat hardop en geef woorden aan je gevoel
